TÊ GIÁC ĐỊA HOÀNG THANG
Tác giả: Thiên kim phương
Thành phần:
Tê giác 4g ( thay bằng Linh dương giác ) 20g bột
Bạch thược 16g
Sinh địa 20g
Đơn bì 12g
Cách dùng: Tê giác có thể thay Quảng tê giác tán bột mịn, uống với thuốc sắc hoặc cắt thành phiến mỏng sắc trước, sắc nước uống chia làm 3 lần trong ngày.
Dùng trong trường hợp bệnh nhiễm giai đoạn toàn phát, nhiệt nhập huyết phần gây nên thổ huyết, nục huyết ( chảy máu cam), niệu huyết hoặc nhiệt nhập tâm bào gây hôn mê nói sảng, chất lưỡi đỏ thẫm có gai, mạch tế sác.
Giải thích bài thuốc:
- Tê giác là chủ dược tác dụng thanh tâm hỏa, giải nhiệt độc.
- Sinh địa lương huyết tư âm hổ trợ với Tê giác giải nhiệt độc.
- Bạch thược hòa vinh tả nhiệt.
- Đơn bì lương huyết tán ứ.
Ứng dụng lâm sàng:
- Trong bài thuốc thường dùng Xích thược để thanh nhiệt, hóa ứ. Nếu nhiệt thương âm huyết có thể dùng Bạch thược để dưỡng âm huyết, điều hòa vinh vệ.
- Trường hợp sốt cao nhiệt thịnh, hôn mê cần dùng thêm Tử tuyết đơn hoặc Yên cung ngưu hoàng hoàn để thanh nhiệt khai khiếu.
- Nếu có kiêm Can hỏa vượng gia Sài hồ, Hoàng cầm, Chi tử để thanh can, giải uất.
- Nếu Tâm hỏa thịnh gia Hoàng liên, Chi tử để thanh tâm hỏa.
- Nếu thổ huyết hoặc chảy máu cam gia Trúc nhự, Hạn liên thảo, Mao hoa ( Hoa cây rễ tranh) hoặc Rễ tranh, Trắc bá diệp sao để thanh phế vị, cầm máu. Nếu có tiện huyết gia Địa du, Hoa hòe để thanh trường chỉ huyết; nếu tiểu ra máu gia Mao căn để lợi niệu chỉ huyết.
Chú ý lúc sử dụng: Trường hợp dương hư, mất máu và tỳ vị hư nhược không nên dùng.
Một số thông báo lâm sàng:
- Bài thuốc dùng để chữa các chứng teo gan cấp, hôn mê gan, chứng nhiễm độc urê xuất huyết, nhiễm trùng huyết, chứng bạch cầu cấp ( Học viện Trung y Thượng hải).
- Dùng bài Tê giác đại hoàng thang gia giảm trị bệnh xuất huyết do giảm tiểu cầu có kết quả ( Phương tể học – Học viện Trung y Quãng đông đồng chủ biên xuất bản 1974).